Panik Atak Nedir? Panik Bozukluk Nedir?
Panik atak, aniden başlayan, bedende yoğun duyumların eşlik ettiği, korku ve sıkıntı nöbetidir. Panik atağı, çeşitli klinik nedenlerle yaşanabilir.
Panik atağı, aniden başlayan ve hızla şiddetlenen, çoğu zaman şiddetli bir tehlike hissi veya sonunun geldiği düşüncesinin eşlik ettiği, belli bir başlangıcı ve sonu olan yoğun bir korku veya sıkıntı nöbetidir.
Panik atağı sırasında;
- Çarpıntı, kalp atımlarını duyumsama ya da kalp hızında artım olması
- Terleme
- Titreme ya da sarsılma
- Nefes darlığı ya da boğuluyor gibi olma duyumları
- Soluğun kesilmesi
- Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkıntı hissi
- Bulantı ya karın ağrısı
- Baş dönmesi, sersemlik hissi, düşecekmiş ya da bayılacakmış gibi olma
- Derealizasyon (gerçekdışılık duyguları) ya da depersonalizasyon (benliğinden ayrılmış olma)
- Kontrolünü kaybedeceği ya da çıldıracağı korkuları
- Ölüm korkusu
- Paresteziler (uyuşma ya da karıncalanma duyumları)
- Üşüme, ürperme ya da ateş basmaları şeklinde ortaya çıkabilir. Bu belirtilerden en az 4 belirti 10 dakika içinde ortaya çıkarsa kişi panik atağı geçiriyor denilebilir.
Panik Bozukluk Nedir?
Panik atağı, çeşitli klinik nedenlerle yaşanabilir. Ancak panik atağı, tek başına psikiyatrik bir hastalık ya da tanı değildir. Ataklardan en az birini en az bir ay (veya daha fazla) süreyle aşağıdakilerden biri veya ikisi izler:
- • Başka ataklarında olacağına veya atakların sonuçlarıyla (kalp krizi geçirme, kontrolünü kaybetme, çıldırma) ilgili olarak kalıcı kaygı veya endişe duyma;
- • Ataklarla ilişkili olarak belirgin uyum bozucu davranış değişikliği (panik ataktan kaçınmaya dönük davranışlar), bunlar agorafobik kaçınmayı da içerebilirler.
Belirtiler genellikle 10 dakika gibi bir sürede yoğunlaşarak doruk noktada sıkıntı verir sonra da genellikle yavaş yavaş azalır.
Panik atağı üç türde olabilir:
- Beklenmedik (spontan) ataklar,
- Duruma bağlı ataklar: atak hemen her zaman belli bir ortamda ortaya çıkmaktadır (Köpek, sosyal bir ortam gibi),
- Durumsal eğilimli ataklar: Bazı durumlara girildiğinde atak geçirilmekle birlikte bu tür durumlarda her zaman atak olmamaktır (Çoğunlukla arabada panik atak geçirme gibi)
Panik Bozukluk Nasıl Gelişir?
İlk panik atağı yaşandıktan sonra, bu tehlikeli bulunur, yaşamın son bulacağına dair yorumlanır ve sürekli panik atağı geçirmemek için önlemler alınır ve beden takibe alınırsa panik bozukluk gelişebilmektedir.
Panik Bozukluk Tedavisi?
Psikoterapi, özel olarak panik odaklı Bilişsel Davranışçı Terapi ve ilaçların her ikisinin de panik bozukluk için etkili tedaviler olduğu gösterilmiştir. Panik bozukluk için Bilişsel Davranışçı Terapi’nin etkinliği kapsamlı ve yüksek kalitede verilerle desteklenmiştir.
Güzide TÜRKYILMAZ
Uzman Psikolojik Danışman/ Klinik Psikolog